Pianos

Đàn Harp (Hạc)

Về sau, ở phương Tây cũng xuất hiện thêm 2 nhạc cụ thuộc loại dây gõ khác là Psaltery và Dulcimer (tiền thân nhạc cụ Piano); nhac cụ này hoạt động trên nguyên tắc: người chơi dùng 2 búa gỗ nhỏ hoặc ngón tay/miếng gảy tác động trên dây đàn để tạo âm thanh.

Thế kỷ 15 (năm 1400) tiếp nối đàn Dulcimer, đàn Clavichord ra đời (hình hộp chữ nhật nhỏ, có 10 phím). Cũng trong thời gian này, đàn Harpsichord ra đời (gần giống đàn Grand Piano ngày nay, có 6 chân trụ, 2 tầng phím).

Thế kỷ 16, đàn Vertical Piano ra đời (gần giống đàn Upright Piano ngày nay, nhưng cao hơn, thiết kế hình chóp đứng).

Thế kỷ 18 (năm 1710), nhà chế tác Bartolomeo Cristofori (người Ý) lấy ý tưởng từ đàn Harpsichord; ông cho ra đời Cristofori Piano-Forte (giống đàn Grand Piano ngày nay, nhưng kích thước nhỏ, cạnh đàn vuông, 3 chân trụ, 1 tầng phím).

Nghệ sĩ Piano, Nhà chế tác Bartolomeo Crisrofori

Chiếc đàn Crisrofori Piano-Forte năm 1726

Tham khảo thêm tại: https://www.merriammusic.com/pianos/acoustic-pianos/history-of-the-piano/ và https://www.piano-tuners.org/history/history_1.html

Giá trị đàn Piano lúc bấy giờ rất cao (bằng tòa lâu đài/dinh thự) nên những chiếc đàn được sản xuất phục vụ chủ yếu cho giới quý tộc phương Tây. Tại phương Đông nói chung và Việt Nam nói riêng, những năm 60 của thế kỷ 20, việc sở hữu đàn Piano đối với các gia đình tư nhân là điều không tưởng (chiếc đàn có giá bằng căn nhà phố Hà Nội/Sài Gòn hạng sang). Khi sở hữu chiếc đàn Piano, nó không chỉ là gia sản mà còn thể hiện “đẳng cấp” của gia chủ.

Những năm đầu thế kỷ 21 (thời kỳ hội nhập kinh tế), Việt Nam cùng sự phát triển chính trị, việc mở rộng giao lưu văn hóa đã có những bước đột phá trong nghệ thuật. Đặc biệt trong lĩnh vực đào tạo Piano, Việt Nam đưa những tài năng trẻ, nghệ sĩ ra nước ngoài du học, tranh tài Quốc tế và gặt hái nhiều thành tựu. Hệ thống nhạc viện nước nhà thường xuyên tổ chức giao lưu biểu diễn với nghệ sĩ Piano Quốc tế, thỏa mãn nhu cầu nghệ thuật của đông đảo người yêu âm nhạc. Bên cạnh sự phát triển của nhạc viện, các trung tâm nghệ thuật tư nhân với quy mô lớn, chính quy ra đời, đạt tiêu chuẩn Quốc tế về chương trình/giáo trình đào tạo, cơ sở vật chất với hệ thống nhạc cụ Piano phong phú chủng loại, đa dạng thương hiệu.

Từ đó, trào lưu học Piano ở các thành phố lớn được phổ cập mạnh mẽ, thị trường mua bán Piano cũng trở nên sôi động, chủ yếu vẫn là đàn Piano đã qua sử dụng (Piano cũ) nhập khẩu từ các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc và một số ít từ Mỹ và Châu âu. Thương hiệu thuộc dòng phổ thông có thể kể đến: Yamaha (Nhật Bản) – sản xuất ở Nhật, Indonesia, China; Kawai (Nhật Bản),... và nhiều thương hiệu lạ (lạc dòng) nội địa của Nhật.

Theo thống kê của tạp chí Piano Buyer (năm 2019), hiện có hàng trăm nhà sản xuất piano đang hoạt động và có sức ảnh hưởng lớn đến thị trường piano thế giới. Việt Nam ta, cùng với sự phát triển của kinh tế trong thời kỳ hội nhập, nhiều hãng piano cao cấp Châu âu cũng đã và đang dần phổ biến, có thể kể đến: Pleyel, Ritmuller, Kayserburg, C.Bechstein, Bluthner, Bosendorfer, Fazioli, Sauter, Steingraeber & Sohne, Petrof, Chris Maene, Grotrian-Steinweg, Estona,...Thương hiệu Piano cao cấp xuất xứ từ Châu Mỹ: Steinway & Sons, Balwin, Mason & Hamlin,Cunningham,...

Về đàn mới, một số thương hiêu piano của Hàn Quốc cũng phát triển mạnh mẽ như: YoungChang (Weber, Albert Weber), Samick (Kohler Campell, Schultz & Sons, Wurlitzer, Schumann, Knabe, Pramberger).

Gần đây, Pearl River - tập đoàn sản xuất Piano lớn nhất thế giới của Trung Quốc (mỗi ngày hãng này sản xuất gần 500 chiếc, mỗi năm 150 ngàn chiếc Piano, chiếm 1/3 thị trường piano của toàn cầu).

Cũng như Samick, Youngchang của Hàn Quốc, Pearl River cũng đều có lịch sử hơn 60 năm. Khác với Yamaha, Kawai, các hãng của Hàn Quốc cũng như Pearl River chủ yếu là mua công nghệ và thiết kế của các hãng sản xuất piano Đức. Các hãng này thuê những kỹ sư hàng đầu thế giới về làm giám đốc kỹ thuật, quản lý chất lượng sản xuất nên chất lượng và tiêu chuẩn bị ảnh hưởng thẩm mỹ châu Âu (cả hình thức lẫn màu sắc âm thanh). 

Pearl River mua nhà máy và sở hữu các thương hiệu: Schimmel, Ritmuller, Kayserburg... (đều của Đức). Ngoài ra, Pearl River hợp tác sản xuất cho nhiều hãng Piano khác dưới hình thức OEM (Original Equipment Manufacturer) – khác với hợp tác gia công (tận dụng nhân công, lắp ráp là chính, không sản xuất), OEM là hình thức đặt hàng, các hãng tận dụng toàn bộ nguyên liệu đầu vào, công nghệ và dây chuyền sản xuất của Pearl River.

Ví dụ, hãng Steinway & Son (Đức) đặt hàng cho Pearl River sản xuất ra hai (02) thương hiệu piano Essex và thương hiệu Piano Langlang. Pearl River bắt đầu hợp tác với các hãng Piano của Mỹ cũng theo hình thức OEM. Điển hình là hai thương hiệu “Cristofori” và “Paul A. Schmitt” thuộc hãng Jordan Kitt’s Music (Mỹ, Est 1912). Hãng Yamha liên doanh với Pearl River sản xuất Model UP125M1 cho thị trường Nhật.

Cũng như Pearl River, hãng Hailun (hãng piano của Trung Quốc) sản xuất thương hiệu: Rosler cho hãng Petrof. Hãng Hailun cũng sản xuất cho nhiều thương hiệu châu Âu khác Cline, Emerson, and Wendl & Lung.

Về chủng loại, dựa vào cấu tạo và hình thức có thể chia piano thành 2 loại: Grand (piano nằm, piano 03 chân) và Upright (đứng). Ngoài ra còn loại “Piano điện” (Digital Piano), loại này không cùng chất liệu, không cùng hệ thống sản xuất với 2 loại trên.

Về thương hiệu, một hãng sản xuất piano có thể sở hữu nhiều “Thương hiệu”, thương hiệu do hãng đó mua lại hoặc tự đặt tên, thiết kế/sản xuất và phát triển. Ngoài ra, “thương hiệu” của hãng này nhưng được hãng khác sản xuất hoàn toàn (hình thức OEM) hoặc gia công, lắp ráp.

PHÂN KHÚC PIANO

Hiện nay, thị trường Piano Việt đã dần chuyển sang giai đoạn mới với nhiều dòng Piano nổi tiếng thế giới được nhập khẩu trực tiếp từ nhà máy, nguyên chiếc, Brand New (mới 100%) có giá dao động từ 100 triệu VNĐ đến hàng triệu USD.

Có những thương hiệu piano xuất hiện ở nhiều phân khúc, từ Standard đến High-End Luxury, cũng có những thương hiệu chỉ sản xuất ở dòng cao cấp Premium và High-End Luxury.

Bảng tổng hợp phân khúc và chủng loại đàn Piano

GRAND PIANO
HIGH-END LUXURY 3.5 tỷ - 23 tỷ	PREMIUM 1.7 tỷ – 3.5 tỷ	PROFESSIONAL 700 triệu – 1.7 tỷ	STANDARD 200 triệu – 700 triệu	ECONOMY Dưới 200 triệu
UPRIGHT PIANO
HIGH-END LUXURY 1 tỷ - 5 tỷ	PREMIUM 500 triệu – 1 tỷ	PROFESSIONAL 200 triệu – 500 triệu	STANDARD 100 triệu – 200 triệu	ECONOMY Dưới 100 triệu
Hình thức: + Đẹp, đẳng cấp + Đẹp, độc, lạ Chất lượng: + Vật liệu hiếm, đắt/tốt + Kỹ sư hàng đầu + Âm thanh hoàn hảo * Thưởng lãm cao cấp	Hình thức: + Đẹp, sang trọng   Chất lượng: + Vật liệu quý + Kết cấu vững chắc, độc đáo + Tinh chỉnh cầu kỳ * Dành cho biểu diễn	Hình thức: + Chi tiết tinh tế Chất lượng: + Vật liệu cao cấp +  Sản xuất thủ công + Tinh chỉnh chuyên nghiệp + Âm thanh tinh tế +  Độ nhạy action cực cao * Luyện tập chuyên nghiệp	Hình thức: + Đa dạng mẫu mã   Chất lượng: + Vật liệu tuyển chọn + Sản xuất bán thủ công + Tinh chỉnh tiêu chuẩn + Bảo hành 10 năm + Âm thanh hay, phong phú + Độ nhạy phím, action cao * Dạy/học chuyên nghiệp	Hình thức: + Số lượng đại trà   Chất lượng: + Vật liệu phổ thông + Sản xuất công nghiệp + Tinh chỉnh sơ bộ + Bảo hành ngắn hạn + Âm thanh công nghiệp + Độ nhạy phím, action thấp * Giải trí/làm quen Piano